مهندس البرز کرد/ «مجله ماشین» - اگر در این روزهای پاییزی بازار خودرو، به هر دلیلی نمیخواهید از کمپین تحریم خرید خودروی داخلی پیروی کرده و تصمیم به خرید یک خودروی جدید و متمایز (از محصولات مونتاژ داخل) گرفته اید، با مرور آنچه در سبد محصول شرکتهای داخلی وجود دارد متوجه خواهید شد که تنها ویژگی ای که نمی یابید تنوع محصول است، چرا که با مطالعه محصولات موجود در بازار، اکثر آنها را یک شکل و یکنواخت و قدیمی و کسل کننده خواهید یافت!
قبلا گفته بودیم که بازار خودروی ایران، به لطف قوانین حمایتی، به بازاری انحصاری تبدیل شده که یکی از عوارض آن، عدم نیاز خودروسازان وطنی به تولید مدلهای جدید و ایجاد تنوعدر سبد محصولاتشان است.
در حقیقت همین حیاط خلوت دنج و بی دردسری که سالهاست در اختیار این دو گروه خودروسازی قرار گرفته، باعث شده این دو شرکت هرگز به طور جدی به مطالعه تقاضا و سلیقه بازار نپردازند و با اعتماد به نفس کامل، هر آنچه قبلاً تولید میکردهاند را با چاشنی فیس لیفت به روز رسانی کرده و با قیمت بالاتر و کیفیت پایینتر ( ! ) تحویل مشتریان مظلوم دهند.
اما از حیث تنوع مدل، بازار خودروی کشورمان را میتوان به سه گروه خودروهای وطنی، چینی (وارداتی و مونتاژ داخل) و خودروهای غیر وطنی و غیر چینی تقسیم کرد.
گروه اول، خودش به دو زیر مجموعه تقسیم میشود: مدلهایی که با برند ملی در دو گروه بزرگ خودروسازی وطنی تولید میشوند، یعنی خانوادههای آشنای سمند و تیبا، و مدلهایی که اگرچه برند ملی نیستند، اما چندین سال است که میهمان خطوط تولید این دو خودروساز بوده و به نوعی حق آب و گل دارند!
در حقیقت خاندان پژو 405 و 206 و کیا پراید و اخیراً رنو لوگان، در این سالها کاملاً ایرانیزه شده و توسط خودروسازان وطنی با انواع محصولات دیگر هم پیوند زده شدهاند!
تمام محصولات این گروه، در سه کلاس سدان،هاچ بک و وانت محدود میشوند و عجیب است که خودروسازان وطنی با نیم قرن تجربه مونتاژ خودرو و تأکید فراوانی که بر خودروساز بودن خود دارند، هنوز نتوانستهاند در کلاسهای کامپکت داخل شهری، دو در (کوپه و کانورتیبل)، سدان لوکس، کراساوور و اس یو وی هیچ محصولی با برند ملی تولید کنند.
در حالی که سالهاست استفاده از پلتفرم مشترک در خودروسازان دنیا به روش ساده و کم هزینهای جهت تنوع محصول و جذب سلیقههای مختلف تبدیل شده است. به عنوان مثال گروه هیوندا کیا در سالهای اخیر، با استفاده از تنها 3 پلتفرم، بیش از 10 مدل خودروی به ظاهر متفاوت در کلاسهای مختلف معرفی کردهاند.
از این روش ساده و سریع و مقرون به صرفه، هنوز در ایران استفاده درستی نمیشود، به گونهای که ایران خودرو و سایپا معمولاً از این روش برای تولید محصولات کاملاً مشابه محصولات قبلی خود استفاده میکنند! نمونههایی نظیر سمند سورن، پژو 405SLX، پراید 132 و پارس تندر از جمله همین محصولات مثلاً جدید اما کاملاً مشابه مدلهای اصلی هستند.
به گزارش پایگاه خبری «مجله ماشین»، در میان محصولات ایران خودرو، سمند سورن، سمند LX و پژو پارس دقیقاً در یک کلاس خودرویی قرار دارند و تنها تفاوتشان اندکی در ظاهر و قیمت است، در حالی که بهتر میبود ایران خودرو یکی از این دو سمند را از رده خارج کرده و به جای آن روی پلتفرم سمند، مدل کراساوور آن را معرفی میکرد و بدین ترتیب تقاضاهای فراوانی را به سمت خود سرازیر میکرد.
ایران خودرو، همین مسیر غلط را یکبار دیگر هم تکرار کرد و رانا را روی پلتفرم پژو 206 صندوقدار معرفی کرد تا برای محصول خود رقیب تراشی کند! به نظر میرسد پلتفرم رانا نیز قابلیت استفاده برای معرفی یک کراساوور سایز کوچک یا یک کوپه کوچک خوش ترکیب را دارد که این دو محصول مطمئناً در این بازار انحصاری، فروش تضمین شدهای برای سازنده اش به ارمغان میآوردند.
گروه سایپا هم که هر سال به ایجاد تنوع محصولات خانواده کیا اقدام میکند، اخیراً اقدام پسندیدهای انجام داد و وانت پیک آپ پراید را معرفی کرد که فارغ از ضعف فنی، فروش خوبی را تجربه کرد، تا نشان دهد تولید یک کلاس جدید روی پلتفرم مشترک، تصمیم عاقلانه و مورد پسند بازار بوده است. ای کاش سایپا همین روش را روی پلتفرم تیبا هم ادامه داده و به جای معرفی تیباهای مشابه با اسامی مختلف، مدلهای کراساوور و کوپه آن را تولید کند.
در گروه دوم یا همان خودروهای چینی، چشم بادامیها برخلاف مدیران خودروساز وطنی حواسشان کاملاً به بازار و تقاضاها بوده و یورش همه جانبه محصولات چینی به کلاسهای کراساوور، اس یو وی، ون و پیکاپ، و اخیراً سدانهای لوکس نشان دهنده همین موضوع است.
البته عجیب است که چرا چشم بادامیها در کلاس خودروهای اسپرت و دو در، به هیچ وجه حضور جدی و گستردهای نداشتند و شما در خود کشور چین هم غیر از چند مدل خودروی دو در (که جمع کل آنها به تعداد انگشتان یک دست نمیرسد و مشخصات فنی جالب توجهی هم ندارند) هیچ محصول چینی در این کلاس پیدا نخواهید کرد.
در گروه خودروهای چینی، در دو سال اخیر آنقدر تنوع محصول زیاد شده که چنانچه شما با ماهیت چینی بودن خودرو مشکلی نداشته باشید، در بازه 50 تا 100 میلیون تومان امکان انتخاب محصول در کلاسهای مختلف خودرویی را خواهید داشت، مخصوصا در کلاس کراساوورهای کوچک که چینیها در این کلاس غوغا کردهاند و هم اکنون 8 مدل کراساوور چینی فقط در بازه زیر یکصد میلیون تومان موجود است!
در گروه سوم یا همان محصولات وارداتی یا مونتاژ داخل غیر بومی و غیرچینی هم که برخلاف تمام دنیا که حداکثر تنوع محصول و رقابت بین شرکتها در ردههای ارزان قیمت و متوسط است، در کشورمان هرچه قیمتها بالا و بالاتر میروند تنوع محصولات هم بیشتر و بیشتر میشوند!
مثلاً در رده زیر یکصد میلیون تومان، هم اکنون تنها محصول خارجی و غیرچینی مونتاژ داخل، کیا سراتو بوده و محصول ارزنده وارداتی صفر کیلومتر هم وجود ندارد، اما وقتی وارد رده قیمتی مابین 100 تا 150 میلیون میشوید، ناگهان تنوع نسبتاً خوبی در پیش رو خواهید داشت و این تنوع در رده قیمتی مابین 150 تا 200 میلیون تومان بیشتر هم میشود!
به هرحال توصیه ما به نمایندگان مجلس و مدیران دولتی حامی صنعت خودرو، این است که به جای ارائه طرح افزایش تعرفه واردات خودرو، که حیاط خلوت فعلی را برای خودروسازان وطنی دنجتر کرده و آنها را تنبلتر از قبل میکند، یکبار برای همیشه به فکر چابکسازی صنعت خودروی کشور باشند و با کاهش پلکانی تعرفههای واردات طی بازه زمانی مثلاً 5 ساله، هم خودروسازان عزیزمان را وادار به افزایش تنوع و ارتقاء کیفیت محصولاتشان کنند، هم به مردم عزیزمان این فرصت را دهند که خودروهای بهتر و شایستهتری سوار شوند.
مخاطبان پایگاه خبری «مجله ماشین» از این پس می‌توانند مهم‌ترین اخبار روز خودروسازی ایران و جهان را در اسرع وقت روی تلفن همراه و رایانه خود دریافت کنند.
جهت عضویت از طریق لـیـنـک زیر وارد کانال پایگاه خبری «مجله ماشین» شوید و گزینه join (پیوستن) را بزنید.
telegram.me/machine_magazine