پس از خرید خودروی نو از یکی از خودروسازان وطنی، متوجه شده‏اید در‏های خودرو خوب بسته نمی‏شوند؟ از موتور خودرو صداهای غیر عادی شنیده می‏شود؟ لامپ یکی از چراغ‏های راهنما سوخته است؟ از سانروف آب به داخل نفوذ می‏کند؟! دنده‏ها خوب جا نمی‏روند؟ برخی آپشن‏ها کار نمی‏کنند؟! 

موارد فوق، گلچینی از شنیده‏های دوستان بنده است که در چند ماه اخیر، خودرویشان را از خودروسازان وطنی تحویل گرفته‏اند!

البته محصولات تمامی خودروسازان دنیا هم ایراداتی دارند، اما حجم شکایات از محصولات مونتاژ داخل نشان می‏دهد خودروسازان ما حداقل در این زمینه تواناتر هستند! اما به راستی چرا چنین حجم زیادی از نواقص و ایرادات در محصولات وطنی وجود دارد؟

ایرادات کیفیتی که در خودرویتان مشاهده می‏کنید، از یک یا ترکیبی از عوامل زیر ناشی شده است:

ضعف در طراحی و مهندسی محصول

اگر طراحی و مهندسی محصول مشکلی داشته باشد، این ایراد فراگیر بوده و در تمامی محصولات آن شرکت مشاهده می‏شود، مثل لاستیک‏سایی یا نفوذ زیاد صدا به داخل یا توان ضعیف سیستم ترمز. این ایرادات عمدتاً در سری اول محصولات تولیدی بیشتر مشاهده می‏شود و با تمرکز خودروساز به اصلاح ایرادات، رفته رفته برطرف می‏شوند. 

ایراد در تجهیزات خطوط تولید

رنگ خودروی شما در بعضی قسمت‏ها کیفیت ندارد؟ درهای خودرویتان به زحمت بسته می‏شوند؟ دو مشکل اصلی و شایع در محصولات تولیدی کشورمان، ایرادات رنگی و چفت نبودن درهای خودرو با بدنه است! با توجه به اینکه فرآیند بدنه‏سازی و رنگ شرکت‏ها اکثرا در خطوط مکانیزه و روباتیک انجام می‏شود، اصلی‏ترین دلایل ایرادات مذکور فرسودگی تجهیزات سالن‏های بدنه‏سازی و رنگ، یا عدم تنظیم دقیق این تجهیزات است. 

قطعات نامرغوب

اگر در زنجیره تأمین قطعات، قطعه بی‏کیفیت یا مشکل‏دار به خط تولید وارد شود، قطعا در کیفیت خودرو تأثیرگذار می‏شود. مثلا اگر داخل چراغ جلوی خودروی شما آب نفوذ می‏کند، جنس رودری‏ها خشک و خشن است، از گیربکس سر و صدا می‏آید، کمک فنرها ناله می‏کنند، یا با ترمزگیری لنت‏ها سوت می‏کشند، به دلیل استفاده از قطعات بی‏کیفیت است. اگر خودروساز نظارت دقیقی به فرآیند تولید و کنترل کیفیت قطعه‏سازانش داشته باشد، و البته قطعات را قبل از تغذیه در خط تولید مورد بازرسی دقیق قرار دهد، می‏تواند تا حد زیادی از ورود قطعات معیوب به محصولاتش خود جلوگیری کند. 

ایراد در مونتاژ

اگر از لبه شیشه جلو یا سانروف خودروی شما آب نفوذ می‏کند، لاستیک‏های دور درها و شیشه‏ها ناشیانه و بی‏دقت نصب شده‏اند، حین حرکت از طاقچه عقب یا پشت داشبورد سر و صدا می‏آید، یا مابین برخی قطعات درز زیادی وجود دارد، بدانید که این ایرادات به دلیل عدم دقت کافی در پروسه مونتاژ خودرویتان رخ داده است. آموزش کافی به اپراتورهای مونتاژ، اصلاح فرآیندهای تولید و بهبود شرایط کاری می‏تواند در کاهش بی‏دقتی‏های حین مونتاژ، تأثیرگذار باشد. 

عدم دقت در کنترل کیفیت

تمامی ایرادهای فوق، می‏بایست توسط کنترل کیفیت مشاهده شده و از تأیید خودرو تا قبل از برطرف‏سازی آنها جلوگیری شود. پس از تکمیل هر مرحله از پروسه تولید، تمامی محصولات توسط بازرسان کنترل کیفیت مورد بازرسی دقیق قرار می‏گیرند و قاعدتا تمامی ایرادات می‏بایست در پرونده خودرو (که اصطلاحا به آن JobCard می‏گویند) ثبت شود تا در همان مرحله یا در انتهای فرآیند، توسط تیم تولید برطرف شوند. حال اگر بازرس کنترل کیفیت از مهارت یا دقت کافی برخوردار نباشد، یا پس از بازگشت از تولید بازرسی مجدد از محصول انجام نشود، متأسفانه ایرادات از فیلتر کنترل کیفیت عبور کرده و مشتری با آنها روبه‏رو خواهد شد. 

مصلحت اندیشی

این مورد که در خودروسازی اصطلاحا به مجوز ارفاقی معروف است، به این معناست که مسئولان و مدیران تولید و کنترل کیفیت شرکت از وجود ایرادی که می‏تواند به خاطر هر یک از عوامل فوق به وجود آمده باشد آگاه هستند، اما با استناد به دلایل و توجیهاتی برای این ایراد خاص سخت‏گیری نکرده و محصول را تأیید می‏کنند. البته ظاهرا در چند سال اخیر، خودروسازان وطنی با استناد به بهانه تحریم از مجوز ارفاقی بیشتر از قبل استفاده کرده اند، چون کیفیت اکثر محصولات در چند سال اخیر بهتر که نشده هیچ، بدتر هم شده است!

عدم توجه به صدای مشتری

تمامی ایراداتی که در بالا اشاره کردیم، نهایتا توسط مشتریان مشاهده شده و از طریق تماس تلفنی یا مراجعه حضوری به خودروساز منعکس می‏شوند، که خودروساز می‏تواند با مطالعه و اولویت‏بندی آنها، نسبت به بهبود محصولاتش اقدام کند. حال اگر بازار خودرو انحصاری باشد و خودروساز هم تعهدی به مشتریان نداشته باشد، می‏تواند با اعتماد به نفس کامل نسبت به ایرادات محصولاتش بی‏تفاوت بوده و به فروش تضمین شده‏اش، ادامه دهد!