صف مدعیان عنوان «قوی‏ترین کشنده» کشور آنقدر لبریز از کشنده‏های فوق سنگین و پرقدرت بوده که کنار زدن هر کدام از آنها در کنار توان زیاد، شهامت و جسارت فوق‏العاده ‏ای نیز می‏طلبد. تیتان بیش از این درنگ را جایز ندانسته و با یکی از پر طرفدارترین کشنده‏هایش وارد میدان نبرد شده و در این راه هیچ هراسی از رقبای قدر و پر آوازه اش نیز ندارد. به نیمه پایانی انتخاب قوی‏ترین کشنده کشور با حضور اعضای باشگاه 20 Mega Trucks می‏رسیم. در این آوردگاه به تیتان Z 4053 خواهیم پرداخت که عده زیادی از کارشناسان و دوستداران کامیون، آن را قوی‏ترین کشنده حاضر در کشور می‏دانند. 

 

 

طراحی

 

کابین با عرض 2300 میلی‏متر هر چند از کابین بوژی کش مرسدس بنز 3850AS کوچک‏تر بوده اما استایل کلی طراحی Z 4053 موجب شده که ابهت این بوژی کش بیشتر نمود داشته باشد. این تفاوت عرض کابین را علاقه‏مندان می‏توانند در گلگیرهای برجسته این بوژی کش مشاهده کنند. نمونه‏ای از این کابین در کشنده‏های جفت سوپر 2635 نیز مورد استفاده قرار گرفته است. طول بیشتر شاسی به نسبت بوژی کش مرسدس بنز 3850AS و ارتفاع نصب کابین از عمده علت‏های ابهت ظاهری این بوژی کش با وجود برخورداری از کابین کوچک‏تر است. 

این کابین در دوران طراحی‏های دیوانه وار مرسدس بنز به تولید رسیده و این بر ارزش کلاسیک کامیون می‏افزاید. زمانی که در بخش خودروهای سواری شاهد ظهور R129 و همچنین فیس لیفت W126 بودیم تا جایی که آن طراحی‏های ماندگار «برونو ساکو» موجب خرده گرفتن بسیاری از کارشناسان و علاقه‏مندان به سبک طراحی «گوردن واگنر» شد. هر چند در ادامه، این «واگنر» بود که درک آینده نگرانه اش را از طراحی یک مرسدس بنز اصیل و البته همخوان با نیاز رو به تغییر بازار، در عمل با ارائه مدل‏هایی چون W218 و W222 به نمایش گذاشت. داستانی که در بخش خودروهای تجاری مرسدس بنز نیز به همین شکل رقم خورد. 

با وجود تغییر عمده در طراحی محصولات تجاری مرسدس بنز و علاقه شدید دوستدارانش به نسل‏های قبل، باز هم امروزه این Actros MP4 است که سرآمد طراحی در دنیای کامیون محسوب می‏شود. در این میان آقای Hubertus Troska بیشترین تأثیرگذاری را در جریان این تغییر و تحولات داشت. کابین در زمان خود یکی از شیک‏ترین کابین‏های کامیونی دنیا به شمار می‏رود، با نگاهی به کابین مکعبی شکل اسکانیا، مان و ولوو بیشتر خطوط زیبا و منحنی‏های کناری کابین به چشم می‏آید. بوژی کش تیتان Z 4053 ویژگی‏های منحصر به فرد ظاهری زیادی دارد، گارد بزرگ جلو، کولر سقفی که یادآور کشنده‏های دهه 80 میلادی ساخت آلمان است، لوگوی تیتان به جای ستاره بنز، لاستیک‏های بزرگ کانتیننتال اندازه 140.00-20، سه دیفرانسیل بودن آن (6×6) و قرار گرفتن در لیست کشنده‏های All Wheel Drive کشور، جداره شیشه‏ای کابین خواب، ارتفاع قابل توجه کابین از شاسی، شاسی بزرگ و رنگ مشکی آن. 

داخل کابین با برخورداری از کولر، بخاری و تختخواب کاناپه‏ای از نسل NG بوده و سادگی و انضباط در آن موج می‏زند. همانطور که انتظار می‏رود تسلط راننده بر محیط اطراف فوق‏العاده  و تحسین برانگیز است. 

در پشت کابین تجهیزات خاص کشنده‏های فوق سنگین تیتان قرار گرفته‏اند. جفت اگزوز‏های برافراشته که دو کانال هواکش نیز آنها را همراهی می‏کنند. تجهیزات خنک‏کنندگی پیشرانه و مبدل هیدرولیکی گشتاور (کلاچ اتومات ZF) نیز در میان آنها نصب شده است. مخزن سوخت 900 لیتری و یک اتاقک زرد زیبا روی شاسی، جلوه خاصی به این کشنده فوق سنگین تیتان بخشیده است. 

هر چند بزرگ‏ترین کشنده‏های کشور از نوع دماغدار هستند، اما تیتان Z 4053 در مجموع از حیث طراحی ظاهری ارائه دهنده یک چهره مصمم است که برازنده قوی‏ترین کشنده کشور نیز هست. یک نمره خوب را نیز باید به طراحان مرسدس بنز داد. کشنده‏های تیتان به نوعی گونه‏های AMG خودروهای سنگین مرسدس بنز محسوب می‏شوند. تیتان بعد از ماک محبوب‏ترین برند در دنیای کامیون‏های فوق سنگین کشور به شمار می‏رود. 

 

 

نیروی محرکه

 

همانطور که علاقه‏مندان به کامیون‏های سنگین می‏دانند مرسدس بنز هیچگاه از پیشرانه‏های 12 سیلندر ساخت خود در کشنده‏ها و کامیون‏های تولید سری خود استفاده نکرد. نمونه‏هایی از این 12 سیلندرهای خورجینی در کشنده‏های تیتان استفاده شده است. کشنده‏های تیتان موجود در کشور از دو گونه 12 سیلندر پیشرانه‏های مرسدس بنز استفاده می‏برند. یک 12 سیلندر مدل OM404LA به توان 525 اسب‏بخار و یک 12 سیلندر مدل OM424LA با 530 اسب‏بخار قدرت که معروف‏ترین بوژی کش‏های تیتان کشور مجهز به این پیشرانه هستند. بوژی کش تیتان مورد آزمایش نیز دارای پیشرانه OM424LA با 530 اسب‏بخار توان خروجی است. بوژی کش‏های تیتان که به پیشرانه OM404LA با ارائه 525 اسب‏بخار توان خروجی مجهز هستند را باید به نوعی یک دستگاه Z 4052 بدانیم. 

زمانی که برای اولین بار این کشنده‏ها گام به جاده‏های کشور گذاشته بودند نوشته روی آفتابگیر بیرونی آنها چشم هر علاقه‏مندی را خیره به خود نگاه می‏داشت. نوشته V12 530PS TURBO در دهه 80 میلادی همان چیزی بود که علاقه‏مندان متعصب بنز را به هیجان می‏آورد. 

پیشرانه OM404 با قدرت 525 اسب‏بخار در یک بوژی کش ماک سکته‏ای و همچنین در بوژی کش‏های تیتان Z 4042 شرکت صمدی-بختیاری نیز مورد استفاده قرار گرفته است. 

جعبه دنده بوژی کش تیتان Z 4053 ساخت ZF و 16 سرعته است. یکی از ایرادهایی که به جعبه دنده‏های 16 سرعته ZF از سوی علاقه‏مندان وارد بوده، حداکثر سرعت آن به نسبت جعبه دنده‏های ماک در سبک‏ترین دنده است. هر چند این جعبه دنده در برابر جعبه دنده‏های فوق‏العاده  سنگین ماک از ضرایب سبک‏تری برخوردار است اما همین طیف وسیع محدوده نسبت دنده از مزایا و امتیاز ویژه آن است که کشنده را قادر می‏سازد در کنار محدوده وسیع‏تری از انتخاب نسبت‏های مختلف دنده در صورت لزوم سرعت پیمایش بالاتری نیز داشته باشد. این در حالی است که بیشتر کشنده‏های فوق سنگین ماک قادر به پیمایش سرعتی بیش از 40 کیلومتر در ساعت نیستند. به مانند بوژی کش‏های مرسدس بنز 3850AS، تیتان Z 4053 نیز به مبدل گشتاور ساخت ZF از سری 400 مجهز بوده تا تمام این قطعات سنگین و پرقدرت در انتها به دیفرانسیل‏های سفارشی تیتان (دیفرانسیل‏های 8 پیچ مجهز به قفل کن – جفت کن) برسند. امروزه از مجموعه توربو کلاچ ساخت ویف در کنار مبدل گشتاور ساخت ZF در کشنده‏های غول پیکر تیتان استفاده می‏گردد. 

وزن شاسی 27 هزار کیلوگرم بوده ولی در جا به جایی‏های مختلفی که از نزدیک شاهد آنها بودم برای کسب بهترین نتیجه، وزن شاسی این بوژی کش به حداقل 40 تن رسیده و در بخشی از جا به جایی جکت‏های 2000 تنی به بالای چهل تن سنگین می‏شد. تیتان Z 4053 نه تنها در زیر این بار سنگین روی شاسی خم به ابرو نمی‏آورد بلکه بهتر از هر زمانی به زیر خم گرفتن کوه‏های آهن مشغول می‏شود. سیستم تعلیق این بوژی کش از نوع شمش 14 لایه است. 

 

 

رکوردها

 

بوژی کش تیتان Z 4053 از معدود کشنده‏هایی محسوب می‏شود که حتی متعصب‏ترین طرفداران ماک نیز به توانایی و قابلیت‏های بالای آن اعتقاد دارند. رقیب اصلی این کشنده نیز از برند ماک و مدل RD822SX است، هر چند نمی‏توان از سنگین بودن بوژی کش‏های ماک DM888SX به سادگی گذر کنیم اما چون ملاک نه از حیث مشخصات فنی بلکه ثبت رکورد در عمل است، در نهایت احترام به هواداران ماک اسم DM888SX از لیست رقبای تیتان خط می‏خورد و نسل جوان‏تر و پر توان‏تر آن یعنی RD822SX همچنان به عنوان قدرترین رقیب این بوژی کش آلمانی در میدان حاضر است. بوژی کش DM888SX آبی رنگ با کابین سکته‏ای، مجهز به دیفرانسیل‏های پلنتری و پیشرانه‏های V8 ماک 500 اسب‏بخاری حجم بسیار بالایی از جا به جایی‏های سنگین کشور را انجام داده است. رقیب اصلی بوژی کش تیتان یعنی بوژی کش ماک RD822SX که به صورت دست دوم از کانادا خریداری شده با حمل یک نگله برج آمونیاک 649 تنی از بندرعباس به مقصد پتروشیمی شیراز رکورد جدید و فوق‏العاده ‏ای را به نام خودش ثبت کرد اما در برابر جا به جایی محموله 830 تنی در بندر امام خمینی توسط بوژی کش تیتان Z 4053 حرفی برای گفتن ندارد. نکته جالب برای علاقه‏مندان به کامیون‏های سنگین این است که جا به جایی این محموله به دو شرکت از بزرگترین شرکت‏های حمل و نقل کشور واگذار شد، یک شرکت با بوژی کش تیتان خود و دیگری با دو دستگاه بوژی کش ماک جهت حمل این محموله روی 22 محور ساید بای ساید گلدهوفر قدم به میدان گذاشتند. در روز جا به جایی، ابتدا دو دستگاه بوژی کش ماک شانس خود را برای حرکت دادن این محموله فوق سنگین امتحان کردند که آزمونی نا موفق ثبت شد، لغزنده بودن سطح مسیر در این ناکامی بی‏تاثیر نبود. در ادامه، تیتان Z 4053 متصل به مال بند بوژی گلدهوفر و با مهارت آقای محمود دادخواه محموله 830 تنی (بدون احتساب وزن بوژی و کشنده) تسلیم قدرت تیتان Z 4053 می‏شود. 

سال گذشته نیز دو محموله 980 تنی در عسلویه تسلیم توان و کیفیت این ابر کشنده شدند، در این جا به جایی از 2 دستگاه کشنده تیتان استفاده شد و فقط در انتهای جا به جایی به جهت تنگی فضا، یک مسافت چند متری را یک دستگاه تیتان Z 4053 به تنهایی اقدام به جا به جایی محموله 980 تنی کرد. تمام این رکوردها روی محبوب‏ترین بوژی در کشور یعنی گلدهوفر آلمان در تیپ THP و مدل‏های XL و SL به انجام رسیده است. گلدهوفر برای هر کدام از شرکت‏های حمل و نقل کشورمان از یک رنگ خاص برای بوژی‏ها استفاده کرده و هر علاقه‏مندی از فاصله‏های دور نیز می‏تواند متوجه شود که این بوژی متعلق به کدام شرکت است. رنگ سبز وزین بار، رنگ آبی سنگین بار عادل فارس و ستی، نارنجی شرکت تهرانی و جوانمردی، قرمز ایران دنا و زرد بوژی‏های وارد شده توسط آقای مرعی در اختیار وزین بار و حاج شکراله باقریان نیز است. 

در مورد رکوردها: چندی پیش یک نگله بار 700 تنی توسط بوژی کش ولوو FH16 به همراهی یک دستگاه ماک DM و یک FH16 دیگر جا به جا شد. عبور محموله 65 متری از گردنه مبارک آباد توسط ماک سکته‏ای با یک صفحه گردان نیز در نوع خود رکورد محسوب می‏شود. تعدادی رکوردهای 1000 تنی را نیز در کشور داشتیم که به جهت عدم مستند بودن از پرداختن به آنها خودداری می‏کنیم. آیا به زودی شاهد شکستن رکورد تیتان Z 4053 خواهیم بود؟

 

 

نتیجه

 

بوژی کش تیتان Z 4053 حتی در میان سخت‏ترین هواداران ماک و ولوو نیز از احترام خاصی برخوردار است. از این بوژی کش شرکت صمدی-بختیاری نیز سه دستگاه سرمه‏ای رنگ در اختیار دارد که چند سال قبل رکورد جا به جایی محموله 730 تنی پروژه الفین دهم را به نام خود ثبت کرده‏اند. ظرفیت مجاز ترکیبی بوژی کش Z 4053 تیتان 400 تن است. 

در خاتمه از همکاری شرکت حمل و نقل وزین بار و آقای «عبدالعلی احمدپور» با «مجله ماشین» تشکر می‏نماییم امیدواریم با وجود ارزشمند بودن بوژی کش Z 4053 و اینکه از حیث کلاسیک بودن نیز یک کشنده قیمتی به شمار می‏رود اما بزودی شاهد ورود بوژی کش‏های هزار تنی و مدرن تیتان از جمله مدل Z 64 609 F به کشور و قوی‏تر شدن ناوگان حمل و نقل فوق سنگین مان باشیم. صنعتی که از توانمندی‏های بسیاری برخوردار بوده که در شماره‏های گذشته «مجله ماشین» بخشی از توانایی‏های این صنعت معرفی شد، خودکفایی در این صنعت سخت و خشن، باعث افتخار هر ایرانی است.