تا 10 سال پیش، لقب غول خودروسازی متعلق به خودروسازان ژاپنی یا سایر خودروسازان اروپایی و آمریکایی بود؛ اما در سال های اخیر چینی ها توانسته اند این عنوان را کسب کنند. قدرت و سرعت تولید خودروی چین به جایی رسیده که در سال گذشته میلادی توانست عنوان بزرگ ترین صادرکننده خودرو در جهان را به خود اختصاص دهد.
دولت چین در سال 1991 و در برنامه 5 ساله هشتم خود صنعت خودرو را به عنوان یک صنعت محوری انتخاب کرد و در سال 1994 یک سیاست صنعتی جامع برای صنعت خودرو طراحی کرد؛ این دولت همکاری و مشارکت با خودروسازان خارجی را به عنوان راه توسعه این صنعت برگزید. بر این اساس خودروسازان خارجی که برای دسترسی به بازار بزرگ و در حال رشد چین علاقه زیادی نشان می‌دادند، مجبور بودند برای فروش خودرو در چین، شرکت‌های مشترک 50%-50% با شرکای چینی تاسیس کنند.
این سرمایه گذاری های مشترک 50-50 با غول های خودرو ساز جهان، یک سیل جریان پولی به سمت خودروسازان چینی ایجاد کرد که آنها از این سرمایه ها برای استخدام طراحان اروپایی استفاده کردند تا به نسل جدید اتومبیل های خود، پویایی و ویژگی های منحصربفرد بیشتری ببخشند؛ خودرو سازان چینی اینک در ردیف سودآورترین خودرو سازان جهان قرار دارند و در بازارهای جهانی به رقیبی سرسخت برای دیگر خودروسازان مبدل شده اند.
چین برای نخستین بار در سال 2023 به بزرگترین صادرکننده خودروی جهان تبدیل شد. این کشور طی سال گذشته میلادی 4.91 میلیون دستگاه خودرو (به استثنای خودروهای دست دوم) صادر کرد که در مقایسه با سال 2022 یک افزایش 57.9 درصدی را نشان می‌دهد و از این تعداد، صادرات 1.203 میلیون دستگاه خودروی برقی یک رشد 77.6 درصدی را به ثبت رسانده است. چین به یک نیروی پیش برنده مهم برای تحول صنعت خودروی جهان تبدیل شده است.
برای مثال در سال ۲۰۲۳، گروه چری با مجموع فروش ۱۸۸۱۳۱۶ دستگاه به «دوازده رشد متوالی» در فروش دست یافت که نشان دهنده افزایش ۵۲.۶ درصدی نسبت به سال قبل است. در ژانویه و فوریه ۲۰۲۴، گروه چری ۳۴۸۰۱۹ دستگاه فروش خودرو را اعلام کرد که رشد سالانه ۶۹.۵ درصدی را نشان می‌دهد. در سال ۲۰۲۳، چین در مجموع ۵.۲۲۱ میلیون خودرو صادر کرد (افزایش سالانه ۵۷.۴ درصد) برای اولین بار از ژاپن پیشی گرفت و به بزرگترین صادرکننده خودرو در جهان تبدیل شد.
این هولدینگ خودروسازی در زمینه صادرات هم رشد دو برابری داشته و با فروش ۹۳۷ هزار و ۱۴۸ دستگاه خودرو افزایش قابل توجه ۱۰۱.۱ درصدی را نسبت به سال قبل تجربه کرده است که برای ۲۱ سال متوالی عنوان بزرگترین صادرکننده خودروهای سواری چین را به نام خود اختصاص داده است.
سرعت رشد صنعت خودروی چین که پیش از این تنها یک صنعت کپی‌کار محسوب می‌شد، حالا هشدار خطر برای خودروسازان برتر جهانی را روشن کرده، به طوری که شرکت‌های بزرگ و برندهای مطرح به خصوص خودروسازان فعال در چین، به دنبال مسیرهایی برای بازگشت به ریل محبوبیت و فروش ایده‌آل خود در این کشور هستند.غافل از اینکه چینی‌ها با گذر از سبک تقلیدی، حالا قرار است در صنعت خودروی جهان «طرحی نو دراندازند».
چینی‌ها چنین رشد و بلوغی را پیش از این در مورد صنعت گوشی‌های هوشمند نیز تجربه کرده بودند. چینی‌ها تولید گوشی تلفن‌های همراه را از گوشی‌های بسیار ساده تاشو آغاز کردند. سپس به توانایی تولید رایانه‌هایی به اندازه کف دست رسیدند و توانستند در این صنعت از دیگر کشورها پیشی بگیرند و تولیدکنندگان بزرگ تلفن همراه (فنلاند، سوئد، آمریکا، ژاپن و آلمان) را شکست دهند.
چند ده سال پیش، گروه خودروسازی هیوندای کره جنوبی به‌دلیل موتورهای ضعیف و بدنه‌ای که زنگ می‌زد از دور رقابت‌ها خارج شده بود، اما همین کارخانه در حال حاضر یکی از پنج تولیدکننده بزرگ خودرو در جهان است که سال گذشته 25/1 میلیون خودرو در ایالات متحده آمریکا به فروش رساند و اکنون دو کارخانه در ایالت‌های آلاباما و جورجیای آمریکا دارد؛ پس جهانی شدن خودروهای چینی خیلی هم دور از تصور نیست.
صنعت خودروسازی چین قدمت زیادی ندارد. ولی طی 20 سال گذشته این صنعت چرخش 180 درجه ای داشت و از یک صنعت کپی کار که صرفا با الگوبرداری مستقیم از خودروسازان مطرح دنیا ماشین طراحی می کرد به یکی از صنایع خودروسازی نوپا و قدرتمند در دنیا تبدیل شده است.
صنعت خودروسازی چین طی این سالها فقط در زمینه طراحی پیشرفت نکرده، بلکه در زمینه مهندسی نیز پیشرفت چشمگیری داشته است. به عنوان مثال خودروی الکتریکی چینی نیو Nio EP9 سریع ترین خودروی تولیدی در پیست نوربرگ رینگ آلمان بوده که موفق شده یک دور این پیست پرچالش را طی 6 دقیقه و 45.9 ثانیه طی کند. این رکوردیست که دست پورشه، لامبورگینی، فراری و بوگاتی هم هنوز به آن نرسیده است!
تولید خودروی برقی، جدیدترین عرصه فعالیت خودروسازهای چینی است. آنها توانسته‌اند با تمرکز بر ویژگی‌هایی مانند سیستم‌های پیشرفته کمک راننده در خودروهای ارزان‌تر، جایگاه خود را به دست آورند. فعالان این حوزه اعتقاد دارند که در این رقابت خودروسازان چینی در سال‌های آینده می‌توانند عرصه را برای خودروسازان مطرح جهانی مانند تسلا تنگ کنند.
در سال های اخیر، صنعت خودروهای انرژی سبز در چین به سرعت توسعه یافته است. طبق آمار رسمی، در سال ۲۰۲۲، تولید و فروش خودروهای انرژی نو در چین به ترتیب ۷.۰۵۸ میلیون و ۶.۸۸۷ میلیون با رشد سالانه بیش از ۹۰ درصد خواهد بود.
چینی‌ها علاوه بر تلاش برای رساندن خودروهای خود به جاده‌های سراسر دنیا در حال تلاش برای تولید و تأمین قطعات برای موتور خودروهای خارجی، مانند تولید باتری برای ماشین‌های هیبریدی یا فلزات مورد نیاز برای طول عمر باتری‌ها نیز هستند. خودروسازانی مانند جیلی (Geely) و بی‌وای‌دی (BYD) از حدود 10 سال پیش با هدف شکستن بازار خودروهای آمریکایی با تولید وسایل حمل و نقل ارزان‌قیمت در چین کار خود را آغاز کردند. اما در ادامه مسیر، هدف خود را به ایجاد چهره‌ای جهانی از خودروسازی چین تغییر دادند.
سرعت این کشور در تولید برقی‌ها که البته با حمایت و سرمایه‌گذاری سنگین دولت این کشور صورت گرفته، چراغ خطر جاماندگی دیگر خودروسازان را از ریل رشد و پیشرفت خودروهای غیرفسیلی روشن کرده است. طبق آمار‌ها و گزارش‌های معتبر، چینی‌ها با آگاهی و پیش‌بینی از رشد تقاضای جهانی برای محصولات برقی، برنامه‌ریزی دقیقی در راستای توسعه و همچنین ارزان‌سازی این نوع خودروها انجام داده‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد که خودروسازان اروپایی، آمریکایی و ژاپنی باید با شتاب بیشتری نسبت به رشد تولید برقی‌ها قدم بردارند تا با تکامل سریع چین همگام شوند.