«مجله ماشین» - اگر خود را جزء تکنیسینهای خط تولید یک کارخانه خودروسازی در نظر بگیرید. روزانه در ساخت تعدادی اتومبیل دخیل هستید و به راحتی از کنارشان میگذرید ولی هر دستگاه از آنها در آینده به نقطه ای از جهان رفته و سرنوشت خاص خود را پیدا میکنند. یکی همدم خانوادهای متوسط در آفریقا شده و دیگری در یونان مایه فخر مالک میگردد! اما از میان آنها چند دستگاه هم سرنوشتی استثنایی پیدا کرده و توسط افرادی مورد استفاده قرار میگیرند که در شکل گیری تاریخ یک کشور، اثر گذار هستند. در ادامه، یکی از این نمونه اتومبیل های تاریخی که سرگذشتی خواندنی دارد را مورد بررسی قرار میدهیم.
در نمایشگاه پاریس 1960، پژو مدل جدید و مدرن خود به نام 404 را رونمایی کرد. این مدل تمام مشخصات یک خودروی موفق را داشت. بدن های بسیار زیبا از شاهکارهای استودیوی طراحی پینینفارینا، اتاق 4 در جادار و پیشرانه ای 4 سیلندر با توان 72 اسب بخار که در مجموع، باعث شد بتواند در بازارهای جهانی مشتریان زیادی را به سوی خود جذب کند. پس از مدتی، نسخه های استیشن، کوپه و کروک 404 نیز عرضه شدند. البته برای ساخت نسخه های کوپه و کروک، شاسی و موتور از فرانسه به شهر «تورین» در ایتالیا ارسال شده و آنجا تکمیل میشد. بدین روی، قیمت 404 کروکی به قدری بالا بود که در برخی بازارها، مشتریان با همان بودجه، امکان خرید جاگوار E-Type را نیز داشتند!
به گزارش پایگاه خبری «مجله ماشین»، مقام معظم رهبری که در سال های دهه 50 خورشیدی، به عنوان یکی از مبارزان علیه رژیم گذشته فعالیت میکردند، مکرراً به شهرهای مختلف رفت و آمد داشتند. ایشان زمانی که به تهران میرسیدند، با شخصی به نام آقای «قدیریان» تماس گرفته و پسر وی برایشان اتومبیلی فراهم میکرد. در موقع ترک تهران نیز معمولاً در پارکینگ فرودگاه یا ایستگاه راهآهن اتومبیل را پارک کرده و کلید را در زیر چرخ قرار میدادند تا وی بتواند آن را جابه جا کند.
رهبر معظم، در دورانی که به ایرانشهر تبعید شده بودند، فعالیت بسیار داشته و نیاز به وسیله ای داشتند که با آن بتوانند به نقاط مختلف، از جمله تنها فرودگاه منطقه در زاهدان رفت و آمد کنند. آقای «قدیریان» نیز توانست برای ایشان پژو 404 سدان سفید رنگ مدل 1970، با شماره شاسی 5579446 و پلاک شهربانی 53287 تهران-ج را تهیه کند.
اتومبیل، در اختیار فردی به نام «نیک نام» قرار داشت ولی مشکل آنجا بود که مقام معظم رهبری به دلیل محدودیتهای اعمال شده، نمیتوانستند نقل و انتقال سند را انجام دهند. این مورد، به واسطه دفترخانه ای واقع در جاده قدیم شمیران تهران مرتفع شد و مسئول آنجا قبول کرد که سند را در غیاب ایشان، به نام «سید علی حسینی خامنه» ثبت کند تا اگر مأموران مورد را پیگیری کردند، عنوان شود این اتومبیل هم از اموال ایشان بوده که از مشهد به ایرانشهر انتقال پیدا کرده است.
در نهایت، این انتقال در تاریخ 21 اسفند 1356 در قبال دریافت 30 هزار تومان انجام گرفت و 404 بلافاصله به ایرانشهر ارسال شد تا مورد استفاده مقام معظم رهبری قرار بگیرد. اتومبیل مورد بحث، قبلاً 7 سال کار کرده بود و در وضعیت نسبتاً مطلوبی به سر میبرد ولی در طول ماه هایی که ایشان در ایرانشهر و جیرفت به سر بردند، به دلیل آب و هوای نامساعد منطقه، جاده های ناهموار و تکرر استفاده، به اتومبیلی مستعمل تبدیل شد.
پس از انقلاب اسلامی، این پژو به تهران منتقل گردید، در اختیار آقای «قدیریان» قرار گرفت و با هزینه ای معادل 18 هزار تومان بازسازی شد اما بنا به دلایل امنیتی، امکان استفاده از آن توسط مقام معظم رهبری میسّر نبود.
404 خوش اقبال بعد از بازسازی فروخته شد و چند دست گشت تا اینکه سالها بعد، شخصی آن را خرید و وقتی پی گیر سند اولیه آن شد، متوجه گردید که مالک آن مقام معظم رهبری بوده و در نهایت، اتومبیل را به ایشان برگرداند.
این مطلب بر اساس کتاب زندگینامه مقام معظم رهبری و نیز مدارک مرکز اسناد انقلاب اسلامی نگارش شده است.
نوشته: مهندس برزو سپاسی، پژوهشگر تاریخ خودرو