یک کارشناس برنامه‌‌ریزی شهری با تأکید بر این که کوچه‌ها در ایران قدیم و طهران قدیم، چه از نظر اجتماعی و فرهنگی و چه از نظر معماری و شهرسازی، از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار بودند، گفت: نقش کوچه‌ها در زندگی شهری به تدریج کم و کمتر شد تا جایی که امروز می‌توانیم ادعا کنیم این نقش در تهران و سایر کلان شهرهای کشور، فراموش شده است.
شهرام جباری‌زادگان با تشبیه کوچه‌ها به مویرگ‌های حیاتی شهر که ارتباط شریان‌های اصلی و فرعی شهر را با واحدهای مسکونی و ساکنان این واحدها برقرار می‌کنند، اضافه کرد: کوچه، گذری باز یا بسته است که یک واحد همسایگی با چند یا چند ده خانوار در آن سکنی دارند و در گذشته ای نه چندان دور، تقریباً تمام ساکنان یک کوچه یکدیگر را می‌شناختند.
وی با اشاره به این که امروز این تعریف، رنگ باخته و اغلب خبری از آشنایی‌های فردی و خانوادگی همسایه-ها و ارتباطات و مراودات همسایگی نیست، اظهار کرد: امروز دیگر نه تنها اهالی یک کوچه، بلکه بعضاٌ ساکنان یک واحد مسکونی نیز با هم آشنایی ندارند و یکدیگر را نمی‌شناسند.
جباری‌زادگان با بیان این‌که در طهران قدیم کوچه‌هایی وجود داشت که به آن کوچه آشتی‌کنان می‌گفتند، اظهار کرد: این کوچه‌ها معابر تنگ و باریکی با عرض یک متر و حتی کمتر بودند که عمدتاً در بافت قدیم شهر قرار داشتند و دو نفر به دشواری از عرض آن‌ها عبور می کردند.
وی با اشاره به این که دو همسایه‌ای که احیاناً با هم قهر بودند، در این کوچه‌های باریک چاره‌ای نداشتند جز آن که با هم روبه رو شوند و همین برخورد، باعث سلام و علیک و آشتی آن‌ها با یکدیگر می‌شد، تصریح کرد: امروز کوچه‌های آشتی‌کنان جای خود را به کوچه‌های دعواکنان داده و بخش قابل توجهی از این نزاع‌ها بر سر جای پارک خودرو صورت می‌گیرد.
جباری زادگان با بیان این که هر چه از حاشیه شهر و مناطق میانی آن به محدوده مرکزی تهران نزدیک‌تر می‌شویم، شاهد پارک هزاران هزار خودرو در کوچه پس کوچه های شهر هستیم، اظهار کرد: امروز کوچه های تهران از معابری برای تردد عابران پیاده به محلی برای توقف خودروها تبدیل شده‌اند.
وی با اشاره به این که آداب اجتماعی و فرهنگی و روابط همسایگی که نمونه آن را در کوچه‌های آشتی‌کنان طهران قدیم شاهد بودیم، امروز دیگر رنگ باخته، تصریح کرد: یکی از دلایل و عوامل مؤثر در این موضوع، محدودیت فضای پارک خودروها در شهر و خودرو دار شدن خانواده‌هایی است که فاقد فضای پارک خودرو در واحد مسکونی خود هستند.
جباری‌زادگان با بیان این که البته حضور رانندگانی که در پهنه‌های آموزشی، تجاری و اداری فعالیت دارند و ابتدای صبح خودروی خود را در کوچه‌های اطراف محل کار خویش پارک می‌کنند نیز به این موضوع دامن می‌زند، اظهار کرد: متأسفانه بسیاری از مراکز اداری، تجاری و آموزشی، فضایی را جهت پارک خودروی کارکنان و انبوه مراجعان خود پیش‌بینی نکرده‌اند.
وی با اشاره به این که البته کوچه‌ها به عنوان اراضی عمومی شهر، ملک شخصی نیستند و جزء معابر عمومی محسوب می‌شوند که عموم شهروندان حق استفاده از آن را دارند، تصریح کرد: البته برای این موضوع، دو استثناء وجود دارد که شامل کوچه‌های بن بست است که صرفاً همسایگان کوچه بن بست می‌توانند خودروی خود را در آن پارک نمایند و دیگر جلوی در پارکینگ است که کسی اجازه ندارد خودروی خود را مقابل ورودی آن پارک کرده و مسیر رفت و آمد ساکنان آن واحد را مسدود نماید.
جباری زادگان با بیان این که طبق ماده ۲۴ قانون مدنی، هیچ کس نمی‌تواند کوچه ها و خیابان‌هایی که بن بست یا مسدود نیستند را تحت تملک خود قرار دهد، اظهار کرد: بر اساس این قانون، نصب هر گونه تابلوی پارک ممنوع یا تهدید به پنچری خودروها در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر جرم محسوب می‌شود.
این کارشناس مسائل شهری در پایان با تأکید بر این که هر خودرو در شهری مثل تهران به طور متوسط روزانه یک ساعت و نیم تا دو ساعت یعنی ۶ تا ۸ درصد ساعات شبانه روز در حال حرکت است و بقیه ساعات نیز در حال توقف است، خاطرنشان کرد: تهران در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن، حداقل یک میلیون جای پارک کم دارد و این در حالی است که روزانه حداقل یک هزار دستگاه خودروی جدید به انبوه خودروهای تهران اضافه می‌شود.
منبع: خبرخودرو