پلوس خودرو قطعهای از قطعات جلوبندی ماشین است که برای انتقال نیرو به چرخها در سیستم انتقال خودرو تعبیه شده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «خبرماشین» به نقل از تسنیم ، انتقال نیروی تولید شده در موتور خودروها نیازمند وجود سیستم انتقال قدرت در ساختار خودرو است. سیستم های انتقال قدرت خودروها از بخش ها و اجزای مختلفی تشکیل شده است و هماهنگی و عملکرد صحیح و همزمان آنها با سیستم تعلیق خودرو موجب حرکت نرم و سواری لذت بخش خواهد بود.
نیروی تولید شده در موتور خودرو که بر اثر احتراق سوخت های فسیلی مانند بنزین و تبدیل انرژی شیمیایی به مکانیکی ایجاد می شود نیازمند مراتبی است تا در نهایت به چرخ ها منتقل شود. این نیروی تولید شده در ابتدا توسط یک شفت وارد کلاچ می شود؛ همانگونه که در مقاله " با عملکرد کلاچ (کلاژ) خودرو آشنا شوید" اشاره کردیم وظیفه اصلی کلاچ خودرو انتقال یا قطع انتقال نیرو از موتور به جعبه دنده خودرو است. کلاچ وظیفه دارد سرعت و دور دو محور دوار را طوری تنظیم کند که با سرعت و گشتاور برابر بچرخند و یا در صورت نیاز با قطع اتصال از چرخش یکی از دو محور جلوگیری کند. پس از این اتفاق سیستم انتقال قدرت خودرو وظیفه ادامه فرایند و رساندن آن به چرخ ها را بر عهده دارد.
نیروی وارد شده به چرخ دنده در خودروهای دیفرانسیل جلو توسط قطعه ای به نام دیفرانسیل و در خودروهای دیفرانسیل عقب توسط قطعه ای به نام میل گاردان در سیستم انتقال قدرت توزیع میشود. در اینجاست که به قطعه ای به نام پلوس(به انگلیسی Driving Shaf)بر میخوریم. در واقع پلوس قطعه ای از قطعات جلوبندی ماشین است که برای انتقال نیرو به چرخ های خودرو به کار میرود. این قطعه از یک سو به دیفرانسیل یا میل گاردان و از سمتی دیگر به چرخ های خودرو متصل میشود؛ بنابراین چرخش دیفرانسیل خودرو از طریق اتصال پلوس به چرخ باعث چرخیدن آنها می شود. همچنین با توجه به اینکه جعبه دنده در جلو یا عقب خودرو قرار گرفته باشد نوع پلوس استفاده شده نیز متفاوت است.
با پیشرفت صنایع خودروسازی و البته صنایع مرتبط با آن شکل پلوس ها نیز تغییر پیدا کرد و انتقال نیرو به جای ساچمه توسط یک سه شاخه که در درون سر پلوس قرار دارد انجام میگیرد. این تغییرات باعث شده است که ضریب انتقال نیرو در پلوس های جدید نسبت به انواع قدیمی تر آن بیشتر باشد.
پلوس از قسمت های مختلفی تشکیل شده است؛ قسمت ابتدایی پلوس به جعبه دنده یا دیفرانسیل خودرو متصل میشود تا نیروی لازم را از آن دریافت کند و از طریق میله پلوس آن را به قسمت انتهایی پلوس که به چرخ وصل شده است انتقال دهد. محل اتصال پلوس ها از مفاصلی تشکیل شده است که روی این مفصل ها قطعه ای منعطف و پلاستیکی به نام گردگیر پلوس قرار میگیرد. گردگیر پلوس برای محافظت از مفصل ها در برابر موادی همچون شن، ماسه، مایعات و دیگر موادی که موجب آسیب به مفصل می شوند به کار میروند. توصیه می شود مرتباً این پوشش ها را چک کنید و از نشت نکردن گریس از آنها اطمینان حاصل نمایید.
خودرو هایی که از سیستم درگیری همیشگی 4چرخ استفاده میکنند و به همین خاطر نیازی هم به استفاده از سیستم پلوس خلاص کن ندارند .
خودرو هایی که پلوس خلاص کن دستی دارند باید قبل از ورودشان به مسیر های سخت مانند برف و صحرا، پلوسها یشان قفل شود چرا که در صورت ایستادن و و فعال کردن دنده کمک، ممکن است خودرو در مکان های سخت گیر کند
در بعضی از خودرو ها هم پلوس خلاص کن اتوماتیک تعبیه شده و در زمانی که دنده کمک را فعال میکنید پلوس ها قفل میشوند و در زمان برگشت به حالت دو چرخ آزاد میگردند. مانند تویوتا لندکروز،پاترول،نیسان رونیز
در زمان هایی که پلوس خلاص کن در حالت قفل است و هرچه تلاش میکنیم از حالت قفل خارج نمیشود کافیست کمی خودرو را به عقب و جلو حرکت دهیم و نباید به آن ضربه زنیم.
از عواملی که سبب خرابی قطعه پلوس میشوند، میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
پارگی گردگیر وخشک کارکردن پلوس
انجام حرکات ناگهانی Take off (ریختن ساچمه سه شاخه پلوس)
شل بودن مهرهی اتصال به سر چرخها
بیرون زدن هزارخار از ناحیه گیربکس
حرکت خودرو در شرایط پیچ جادهای و پیوسته
بالانس نبودن میله پلوس
عدم وجود واسگازین در گیربکس (قفل شدن دیفرانسیل و کله پلوس)
انجام بکسل کردنهای مستمر و خارج از ظرفیت
خطرات خرابی ناشی از خرابی پلوس کدامند؟
اگر در هنگام دور زدن صدای تق تق از چرخ ها شنیده میشود، نشانه خرابی سرپلوس میباشد. در صورت نادیده گرفتن میتواند تأثیرات زیان باری به همراه داشته باشد که مهمترین این اثرات شامل:
شکسته شدن محفظه ساچمه ها و قفل شدن چرخ
در صورت شکسته شدن محفظه ساچمه ها میتواند باعث قفل شدن فرمان گردد
شکسته شدن پلوس در سرعت بالا باعث آسیب جدی گیربکس میگردد
در بعضی موارد احتمال از دست دادن کنترل خودرو و چپ کردن