بنزین معمولی بزنیم یا بنزین سوپر؟

هر گونه کپی برداری کامل یا بخشی از مطالب این سایت در سایر سایت های اینترنتی، نشریات کاغذی، شبکه های اجتماعی و ... حتی با ذکر منبع ممنوع و فقط با اجازه کتبی از «خبرماشین» بلامانع است.

«خبرماشین» - مهندس جواد علیپور صدری / بسیاری از رانندگان اتومبیل های سبک و خودروهای سنگین، بر اساس شنیده ها یا با تکیه بر سعی و خطای خود، معتقدند که انجام دادن یا غفلت از برخی موارد، اثر مستقیم در مصرف سوخت داشته و همواره دیگران را نیز به رعایت این اصول تشویق می کنند. مباحث مربوط به سوخت واقعاً گیج کننده هستند و اگرچه فرضیات به نظر منطقی زیادی در مورد آن مطرح می گردد اما وقتی آزمایشات علمی و عملی دخیل شوند، درست نبودن برخی از فرضیات مشخص می گردند.

یکی از این باورهای رایج میان مردم، افزایش سلامت و کارکرد بهتر موتور خودرو با استفاده از بنزین سوپر به جای بنزین معمولی است تا جایی که به دلیل گران تر بودن بنزین سوپر، بسیاری از مالکان خودروهای عادی نیز پس از مصرف سه باک بنزین معمولی، یک باک بنزیم سوپر می زنند تا کارکرد موتور خودرویشان بهتر شود!

در همین رابطه بخوانید:

آیا خودرو شما مکمل سوخت لازم دارد؟ قیمت پرفروش ترین مکمل های های سوخت در بازار

به راستی چنین تفکری، تا چه حد درست یا غلط است؟ شاید علت اصلی شکل گیری چنین تصوری، برتر دانستن کیفیت بنزین سوپر از نوع معمولی آن باشد که دسترسی زیاد به بنزین معمولی در برابر سوپر و همچنین قیمت بالاتر بنزین سوپر در مقایسه با معمولی از دلایل مهم این امر محسوب می شوند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «خبرماشین» به نقل از «مجله ماشین»؛ از قدیم گفته اند بنزین معمولی یعنی خوب و بنزین سوپر یعنی بهترین (البته در اروپا و آمریکا حد وسطی با عنوان Midgrade نیز عرضه می شود.) واقعیت اینجاست که بنزین سوپر با اکتان حدود 95 به نسبت بنزین معمولی با اکتان 87، مقاومت بیشتری در مقابل خود احتراقی دارد تا سوخت به صورت غیرقابل کنترل در سیلندرها مشتعل نگردد.
در تعریف کلی، توانایی تحمل تراکم سوخت قبل از خود احتراقی را اکتان گویند. عدد اکتان بالاتر با به ارمغان آوردن انفجار در فشار بالاتر، موجب می شود بنزین سوپر دیرتر از معمولی منفجر شود و از آنجایی که بهترین بازده پیشرانه های بنزین سوز با احتراق مخلوط سوخت و هوا دقیقاً  پس از وقوع جرقه شمع، ایجاد احتراق یکنواخت و تولید ضربه یک دست حاصل از آن در تمام سیلندر به وجود می آید، هر خودرو بر مبنای نوع پیشرانه، نیازمند بنزینی با اکتان متفاوت است که در دفترچه راهنمای خودرو به آن اشاره شده و مالک باید بر اساس آن، سوخت مناسب را به کار گیرد.
پیشرانه های با کارآیی بالا (خودروهای اسپرت و لوکس) به دلیل کار در دمای زیاد و برخورداری از ضریب تراکم بالاتر، بیشتر به این معضل دچار شده و به همین علت، همواره استفاده از بنزین سوپر در آن ها توصیه می شود. در صورت توجه نکردن به این موضوع، چنین موتورهایی به قله تولید نیروی خود در شتاب گیری یا عبور از سربالایی شدید، دچار افت می گردد که البته بیشتر رانندگان خیلی متوجه این موضوع نمی شوند.

نکته اینجاست که بسیاری از اتومبیل های موجود در بازار برای استفاده از بنزین عادی طراحی شده اند و مصرف بنزین سوپر به غیر از اضافه پرداخت، حاصل دیگری برای مالکان آن ها ندارد؛ بهترین روش برای دستیابی به بالاترین  کارآیی یک موتور، مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو یا دقت روی نوشته های درپوش مخزن سوخت است تا مشخص شود سوخت مناسب آن کدام است.

ضرر استفاده از بنزین سوپر در خودروی نیازمند بنزین معمولی، بیشتر متوجه جیب مالک خودرو می شود زیرا علاوه بر پرداخت مبلغ بالاتر، برخی مواقع روی مصرف نیز اثر منفی می گذارد ولی در عکس این حالت، چون در هر چرخه احتراق و قبل از رسیدن پیستون به نقطه مرگ بالا، مخلوط سوخت و هوا مشتعل شده و پیستون به پایین رانده می شود، در نتیجه فشار وارده به مجموعه پیستون، شاتون، میل لنگ و سوپاپ ها که با صدای ناخوشایندی همراه است، نه تنها بازده موتور کاهش می یابد بلکه در دراز مدت سبب آسیب دیدگی و کاهش عمر مفید آن نیز می شود.
ناگفته نماند که برخی عوامل  خارجی هم نیاز به عدد اکتان را تغییر می دهند که البته با وجود واحد کنترل الکترونیکی ECU در موتور این موارد کمتر به چشم می آیند. ارتفاع از سطح دریا به دلیل کاهش میزان اکسیژن، میزان رطوبت و تاثیر آن در نحوه احتراق، پایین آمدن دمای هوا محیط و خنک شدن بهتر موتور، عمر موتور خودرو و تنظیم بودن دقیق سیستم احتراق و ... همگی از جمله عوامل مهمی هستند که با دلیل تاثیر در زمان احتراق، توهم بهبود اکتان را به ذهن متبادر می کنند.
در پایان بیان این نکته هم ضروری است که متاسفانه با تمام تلاش های انجام گرفته برای افزایش کیفیت انواع سوخت (بنزین، گازوئیل) توسط وزارت محترم نفت و شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی، هنوز هم سوخت تحویلی در کشور از کیفیت یکسانی برخوردار نیست و بعضاً با استانداردهای روز جهان فاصله دارد که نتیجه آن علاوه بر افزایش آلودگی زیست محیطی، تحمیل زیان مادی و معنوی به مصرف کننده و مالک خودروها است.